همانطور که میدانید مصرف انواع گوناگون مواد مخدر هزاران سال است که در جوامع بشری وجود دارد. تریاک در کشورهای آسیایی رایج ترین نوع مواد مخدر است. بالعکس در آمریکای شمالی و اروپا کراک، کوکائین، هروئین و مواد توهم زا مصرف بیشتری دارد. از ابتدا شیوه اصلی مصرف مواد مخدر گوناگون در استنشاق آن خلاصه می شده است. اما با گذشت زمان و به وجود آمدن مواد جدید، نحوه مصرف نیز دگرگون شده و در حال حاضر شیوه هایی مثل تزریق ، بلعیدن و … را در بر می گیرد.
موضوع نوشتار حاضر بررسی گروهی از انواع مواد اعتیاد آور که به عنوان مواد توهم زا یا داروهای روان پریشی زا شناخته می شوند، خواهد بود. در گذشته خاصیت توهم زا بودن برخی از مواد مخدر، بخشی از مراسم آیینی و مذهبی مصرف مواد بشمار می رفته است. به عبارت دیگر مصرف کنندگان چنین می پنداشتند که توهماتی که تجربه می کنند، ناشی از برقراری ارتباط آنها با عالم ارواح یا جهان دیگر است.
انواع مواد توهم زا کدام است؟
امروزه مواد مخدر توهم زا به طور کلی به دو دسته گیاهی و صنعتی تقسیم می شوند. قارچ سیلوسایبین و کاکتوس پیوت، در زمره مواد توهم زای گیاهی می گنجند. نوع صنعتی این مواد نیز عموماً در نتیجه تلاش برای کشف داروهای اعصاب تولید شده اند. لیزرژیک اسید دی اتیل آمید (LSD) و قرص اکستازی (MDMA) از انواع مواد توهم زای صنعتی بشمار می روند.
مواد توهم زا چگونه مصرف می شوند؟
مواد توهم زای امروزی معمولاً به صورت خوراکی مصرف می شوند. برخی از مواد توهم زا مثل DMT و Salvia دود می شوند. مواد دیگری مثل اکستازی (MDMA) از راه بینی مصرف یا تزریق می شوند. با مصرف مواد مخدر توهم زا فرد احساس می کند هوشیاری او افزایش یافته است. کسی که این مواد را مصرف کرده، با واقعیت بیرونی قطع ارتباط می کند و توهماتی برای او ایجاد می شود.
استفاده از مواد توهم زا چه اثراتی به دنبال دارد؟
احساس جدا شدن از واقعیت و توهمات معمولاً اعتیاد روانی به همراه دارد. برخی از نشانه های مصرف این مواد از قرار زیر است:
- گشادی مردمک چشم
- تاری دید
- تپش قلب
- عرق کردن
- لرزش
- ناهماهنگی حرکتی
- افزایش حساسیت شنوایی
- حملات تشنجی و اغما
در برخی از مواقع علائم استفاده از مواد توهم زا مدت ها پس از مصرف نمایان می شود. برخی از مواد مخدر توهم زا مثل (Salvia) و (DMT) تاثیرات کوتاه مدت چند ساعته دارند. در مقابل موادی مثل (LSD) و (MDMA) نیمه عمر طولانی دارند و ممکن است اثرات مصرف یک بار آن ها تا هفته ها باقی بماند. توهماتی که به دنبال مصرف این مواد بروز می یابد معمولاً در قالب صدای انسان یا دیگر موجودات و ریزبینی یا درشت بینی اشیا را شامل می شود. همچنین مصرف این مواد ممکن است عوارض جانبی مثل اضطراب، افسردگی و اسکیزوفرنی داشته باشد.
چرا افراد مواد مخدر توهم زا مصرف می کنند؟
افرادی که از مواد توهم زا استفاده می کنند، معمولاً این کار را برای مسخ از واقعیت انجام می دهند. به طور کلی افراد برای رهایی از یک درد کوچک یا بزرگ اقدام به مصرف این مواد می کنند. ممکن است اینگونه به نظر برسد که مصرف مواد توهم زا باعث ایجاد چشم اندازهایی در فرد می شود. بسیاری از افراد مصرف کننده مواد مخدر توهم زا چنین می پندارند که مصرف این مواد به آنها بینشی عرفانی می بخشد.
بسیاری از افراد مصرف کننده مواد توهم زا، این کار را برای کنار آمدن با استرس و تفریح و سرگرمی انجام می دهند. در مقابل گروهی دیگر از مصرف کنندگان با انگیزه دستیابی به اهداف اجتماعی مواد مخدر توهم زا را مصرف می کنند. آنها بر این باورند که می توانند با مصرف مواد توهم زا تفکری روشنگرانه داشته باشند. و در نهایت برای برخی، مصرف این مواد راهی برای تماس با دنیای ارواح یا جهان بالاتر از انسان است.