ترک قلیان

آیا قلیان اعتیاد آور است؟

به دلیل وجود نیکوتین در قلیان، احتمال اعتیاد به قلیان زیاد است. نیکوتین ماده شیمایی است که در مغز روی گیرنده های نورون های مغزی اثر می گذارد و احساس سرخوشی و لذت ایجاد می کند. بعد از مدتی مصرف، مغز فقط در حضور نیکوتین، عملکرد طبیعی خود را حفظ می کند و اگر نیکوتین نباشد فرد حالت خماری دارد.

تاثیر قلیان روی مغز

براساس مقاله ای که توسط مجله Salon به چاپ رسیده است، این نتیجه به دست آمد که مصرف قلیان با از دست دادن حافظه و افزایش خطر زوال عقل همراه است.

سموم موجود در قلیان

این یک تصور غلط رایج است که کشیدن قلیان سبب حذف نیکوتین و سایر سموم تنباکو می شود. با توجه به اینکه دود خنک شده با آب روی بافت ریه سختی کمتری ایجاد می کند اما سمیت دود بدون تغییر است و مواد شیمیایی سرطان زای موجود در تنباکوی قلیان فیلتر نمی شوند. دود قلیان حاوی سمومی مانند سموم زیر است:

• استالدئید
• آکرولین
• آرسنیک
• کادمیوم
• مونوکسید کربن
• کروم
• کبالت
• فرمالدئید
• نیکل
• پولونیوم

خطرات سلامتی مصرف قلیان و علت ضرورت ترک قلیان

• نیکوتین ماده اعتیادآوری است که می تواند اثرات مخربی روی رشد مغزی نوجوانان بگذارد که این اثرات، ممکن است دائمی باشد. 
• نیکوتین همچنین پیامدهای نامطلوب سلامتی برای جنین در حال رشد نیز ایجاد می کند.
• کشیدن قلیان با بسیاری از اثرات نامطلوب سیگار کشیدن، مانند سرطان های ریه، مثانه، دهان و بیماری های قلبی مرتبط است.
• اثرات طولانی مدت مصرف قلیان شامل اختلال ریوی، بیماری مزمن انسدادی ریوی، سرطان مری و سرطان معده است.
• مصرف کوتاه مدت قلیان با اثرات حاد سلامتی از جمله افزایش ضربان قلب و فشار خون، کاهش عملکرد ریوی و مسمومیت با مونوکسید کربن همراه است.

نگرانی های جامعه سلامتی از مصرف قلیان و ضرورت ترک قلیان

بسیاری از نگرانی های مرتبط با مصرف قلیان، همانند سیگار است. در جدول زیر برخی از مهمترین و رایج ترین مشکلات مرتبط به قلیان ذکر شده است.

قلیان در مقایسه با سیگار

براساس مطالعات انجام شده در (CDC)، کشیدن قلیان خطرات بیشتری نسبت به سیگار دارد. نیکوتین موجود در آن اعتیاد آور است و همچنین سوختن زغال ها با تنباکو، سبب ایجاد واکنش های شیمایی شده و دود حاصل از آن سمی است. با توجه به اینکه کشیدن قلیان بیش از 2.5 برابر نیکوتین بیشتری به بدن می رساند، بنابراین پتانسیل اعتیادآور بودن بالایی دارد.

عوارض ترک قلیان

اگر به صورت خودسرانه اقدام به ترک قلیان کنید، عوارض ترک قلیان مانند ناراحتی جسمی و روانی ایجاد می شود.

در اولین هفته پس از ترک قلیون:

حال عمومی فرد بد می شود و تمایل شدید به مصرف دوباره نیکوتین دارد.

• تعریق زیاد
• سوزش دست و پا
• تحریک پذیری
• سرفه، گلو درد
• اضطراب و افسردگی
• یبوست، افزایش وزن
• سرگیجه، سردرد

عوارض ترک قلیان بعد از اولین هفته به مرور کمتر می شود. البته ممکن است افسردگی و اضطراب برای مدت بیشتری باقی بماند. برای کاهش علائم و عوارض ترک قلیان بهترین روش بهره مندی از خدمات ترک اعتیاد اصولی است تا بدون درد و خماری باشد.

داروی گیاهی ترک قلیان؟

طب سنتی و داروی گیاهی برای ترک قلیان همیشه از صحبت های افرادی است که به دنبال ترک اعتیاد قلیان هستند. در زیر لیست این داروهای گیاهی ذکر شده است. اما بهتر است این نکته را بدانید که شما تنها با استفاده این داروها، نمی توانید برای همیشه از ولع مصرف قلیان و اعتیاد آن خلاص شوید. بهترین روش، برخورداری از روش های علمی و استاندارد و در صورت نیاز مکمل های گیاهی است که پزشک در صورت نیاز برای شما تجویز می کند.

• جو
• علف چای
• گیاه استویا
• فلفل قرمز
• سنبل الطیب
• زنجبیل
• جنسینگ
• گل مخمل

اثربخشی هیچ کدام از این داروهای گیاهی برای ترک قلیان، در مطالعات مشخص نشده است. لذا اگر با روش سنتی، موفق به ترک قلیان نشدید، تعجب نکنید.

بهترین روش ترک قلیان

تحقیقات مختلف نشان داده است که رویکردهای درمانی ترک قلیان و سیگار باید متناسب با نیازهای فرد باشد. رویکردهای مشاوره و دارو درمانی معمولا در ترغیب افراد برای ترک قلیان موفقیت آمیز بوده اند. در زیر دو رویکرد مهم و اصولی که باید برای ترک قلیان در نظر گرفته شود ارائه شده است.

• رویکرد دارو درمانی
• رویکرد روان درمانی

رویکرد دارو درمانی برای ترک قلیان

درمان های موثری برای ترک دخانیات مانند ترک قلیان وجود دارد. یکی از روش ها، داروهای تایید شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) است. این داروها جایگزین نیکوتین است که تحت نظر پزشک باید مصرف شود.

تحقیقات مختلفی نشان داده است که ترکیب رویکرد روان درمانی و داروهای ترک نسبت به کسانی که به صورت خود درمانی اقدام به ترک می کنند و یا از هیچ روشی برای ترک استفاده نمی کنند، نرخ موفقیت بالاتری در ترک قلیان دارد.

رویکرد روان درمانی جهت ترک اعتیاد قلیان

با توجه به اینکه اعتیاد، لایه هایی زیادی از مشکلات روان شناختی و عصبی دارد، بنابراین باید در ترک قلیان به رویکردهای روان شناسی برای ترک قلیان توجه کرد و از مشاوره و جلسات روان شناسی برای ترک موفقیت آمیز قلیان بهره برد.
همچنین در نظر داشته باشید که جنبه اجتماعی قلیان کشیدن بیشتر به دلیل جذابیت آن است، بنابراین روانشناسان حرفه ای و مجرب با کمک رویکردهای اصولی و حرفه ای، مشکلات روان شناختی فرد را شناسایی می کنند و با حل کردن ریشه ای مشکلات سبب ترک قلیان می شوند.
از سوی دیگر روان شناسان با افزایش اعتماد به نفس و افزایش انگیزه افراد، این مهارت را در آن ها تقویت می کنند تا از روش های مخرب مانند قلیان کشیدن برای جلب توجه دست بردارند.